Future

Niebo nad Europą

Konferencja „Czyste niebo 2” poświęcona jest nadchodzącym wyzwaniom, innowacjom w dziedzinie lotnictwa, które umożliwiają zrównoważony rozwój i przyszłość o mniejszym wpływie na środowisko naturalne.

Apr 2019

Choć Brexit może martwić najbardziej zagorzałych zwolenników integracji europejskiej, granice tzw. „starego kontynentu” (przynajmniej lotnicze) są coraz częściej przekraczane przez podróżnych. Tak mówią liczby i to nie tylko te odnoszące się do wzrostu całkowitej liczby lotów w Europie – ponad 9,5 mln w 2017 r., +8% od 2014 r. – ale także Szacunki EASA. (Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego) przewidują wzrost o 42%, jeśli spojrzeć na rok 2040.

Dlatego też obywatele europejscy latają, i to całkiem sporo, ale zwracają większą uwagę na swój „ślad węglowy”, czyli wpływ emisji CO2 na środowisko naturalne w przeliczeniu na jednego mieszkańca, ale także wpływ emisji NOx i hałasu wytwarzanych przez ich podróże lotnicze. Wie o tym dobrze Wspólne przedsięwzięcie „Czyste niebo 2” (Clean Sky 2 Joint Undertaking),  największy europejski program badań lotniczych, który koncentruje się na zrównoważonym ekologicznie postępie przemysłu lotniczego i jego produktów.

Wspólne przedsięwzięcie „Czyste niebo 2”, partnerstwo publiczno-prywatne utworzone przez Komisję Europejską wraz z głównymi wiodącymi przedsiębiorstwami kontynentalnymi w tym sektorze (m.in. Airbus, Safran, Dassault Aviation, Leonardo i Rolls Royce), zostało zapoczątkowane w 2008 r. w ramach siódmego programu ramowego (który zakończył się w 2017 r.) i kontynuowane w ramach programu „Horyzont 2020”, gwarantując budżet na badania i rozwój technologiczny w dziedzinie lotnictwa w wysokości 1,6 mld EUR rozłożony na siedem lat.

W dniach 9 i 10 kwietnia w Brukseli odbyła się konferencja „Czyste niebo 2” (która rozpoczęła się w 2014 r. i potrwa do roku 2024) w celu podzielenia się postępem technologicznym, wynikami i perspektywami kolejnych edycji programu w ramach szerszej europejskiej platformy badawczej Horyzont 2020. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele głównych liderów przemysłowych, głównych partnerów (w tym Avio Aero oraz kilku zespołów GE Aviation z siedzibą w Europie) oraz wielu partnerów. W sumie w programie „Czyste niebo 2” uczestniczy około 420 małych i średnich przedsiębiorstw, ponad 373 wyspecjalizowanych ośrodków badawczych i 350 najbardziej renomowanych uniwersytetów z 28 krajów.

Ta grupa naukowców, techników, inżynierów i producentów od lat studiuje, a nawet wdraża lub stosuje unikalne i innowacyjne rozwiązania technologiczne w całości ukierunkowane na stopniową dekarbonizację. W rzeczywistości do 2050 roku 75% obecnie działających na świecie flot komercyjnych zostanie zastąpionych przez samoloty, które wejdą na rynek w latach 2025-2035, co umożliwi potencjalną redukcję 4 mld ton CO2 do 2050 roku dzięki wdrożeniu technologii „Czyste niebo 2”.

Zakres wpływu jest bardzo szeroki: od czasu „Czystego nieba 2” projekty rozszerzyły się również na mały sektor transportu lotniczego, a zatem wszystkie przyszłe rozwiązania w zakresie mobilności w miastach, czy to z napędem elektrycznym, czy hybrydowym. Ale nowe technologie „Czystego nieba 2” sięgają od projektowania konstrukcji skrzydeł i kadłubów, które wykorzystują rewolucyjne materiały i kształty, aby odciążyć, poprawić osiągi i zmniejszyć zużycie paliwa (a tym samym emisje), po samoloty dalekiego zasięgu z nową architekturą silnika i najnowocześniejszą cyfrową aparaturą. Innowacje w dziedzinie aerodynamiki, aeroakustyki, transportu regionalnego i szybkiego, ale także w procesach produkcyjnych (np. dodatek, w którym Avio Aero jest w czołówce, jest przykładem) oraz recyklingu materiałów w celu ograniczenia zanieczyszczeń wytwarzanych nawet na lotniskach.

"Nasze światło przewodnie to -80% emisji gazów cieplarnianych, a zatem redukcja temperatury na świecie o 1,5 lub 2 stopnie"

„Nasze światło przewodnie to -80% emisji gazów cieplarnianych, a zatem redukcja temperatury na świecie o 1,5 lub 2 stopnie”, mówi Axel Krein, Dyrektor Wykonawczy Wspólnego przedsięwzięcia „Czyste niebo 2”. Cele te wynikają z paryskiej konferencji klimatycznej i Agendy ONZ 2030, która obejmuje również 17 celów zrównoważonego rozwoju (SDG) w których sektor lotniczy odegra kluczową rolę w odegraniu 15 celów.. „W projekcie «Czyste niebo 2» osiągnęliśmy obecnie 50% osiągnięć wielu projektów w toku i osiągniemy 2/3 do końca roku dzięki ponad 5000 inżynierów i naukowców pracujących nad naszymi projektami”, dodał. 

Krein nie zatrzymuje się na liście wykonanych prac i wyników oczekiwanych w nadchodzących miesiącach, ale już teraz spogląda w przyszłość na kontynuację programu i prace, które czekają na niego wraz z Komisją Europejską, aby zrozumieć, jakie procesy i procedury należy zastosować w celu kontynuowania działań na drodze ku zrównoważonej przyszłości lotnictwa. „Myślę, że następnym wyzwaniem będzie zsynchronizowanie ambicji programu z dostępnym budżetem”, podsumowuje.

samą perspektywę potwierdza Ron Van Manen, Kierownik programu Wspólnego przedsięwzięcia „Czyste niebo 2”, który mówi: „Byłbym już dostępny i gotowy do pracy nad planowaniem „Czystego nieba 3”, a nawet „Czystego nieba 4”.... nasza  walka ze zmianami klimatu to misja pokoleniowa: jaki świat chcemy pozostawić naszym wnukom. Nie ma żadnej planety B, tylko nasza planeta, na której żyjemy.” 

"... nasza  walka ze zmianami klimatu to misja pokoleniowa: jaki świat chcemy pozostawić naszym wnukom. Nie ma żadnej planety B, tylko nasza planeta, na której żyjemy"

Van Manen skupia się na nowej generacji bardziej ekologicznych produktów lotniczych, które zmierzają w kierunku rozwiązań wymagających całkowitej integracji silnika i samolotu, co w żargonie inżynierskim określa się mianem „rozproszonego napędu”, lub większej liczby systemów napędowych (bardziej przyjaznych dla środowiska) dla pojedynczego samolotu. „Jeśli pomyślimy o niektórych z wielu projektów, za którymi podąża Avio Aero w „Czystym niebie”, to wszystkie one zmierzają dokładnie w tym kierunku, są bardzo stymulujące i ważne właśnie dlatego, że zmierzają w kierunku integracji i demonstracji na dużą skalę.”

Odniesienie Van Manena wyraźnie nawiązuje do przykładu Racera, demonstratora Airbus Helicopters, który zachwycił już wszystkich swoim awangardowym profilem i w ciągu roku poleci z systemem transmisyjnym zaprojektowanym i zbudowanym przez Avio Aero, a także jest wyposażony w inne technologie GE Aviation. „Sieć GE Aviation w Europie (składająca się z centrów inżynieryjnych, zakładów i współpracy uniwersyteckiej) połączona z Avio Aero – która aktywnie angażuje się w te wyzwania dla globalnego zrównoważonego rozwoju branży od momentu powstania projektu «Czyste niebo» – jest kolejnym atutem platformy.”

Wreszcie rzecznictwo instytucjonalne jest elementem założycielskim Wspólnego przedsięwzięcia „Czyste niebo 2”, o czym świadczą przemówienia wygłoszone podczas konferencji przez posłów do Parlamentu Europejskiego, przedstawicieli Komisji, ministrów krajowych, ale także przedstawicieli lokalnych instytucji. W imieniu Włoch, na konferencji przemawiała Valeria Fascione, regionalny minister ds. innowacji, internacjonalizacji i uruchamiania działalności gospodarczej w regionie Kampanii. Podpisała również protokół ustaleń dla regionu, który jest „bardzo użyteczny i funkcjonalny w celu promowania możliwości dla MŚP w Kampanii, jak również obecności «Czystego nieba» na terytorium w definiowaniu strategii technologicznych”.

Valeria Fascione jest oczywiście zaznajomiona z zakładem produkcyjnym Avio Aero w Pomigliano. „Obecność dużych firm i ważnych graczy w naszym regionie Kampanii jest wielką pomocą dla małych i średnich przedsiębiorstw”, wyjaśnia, „i tych przedsiębiorstw, które wywołują efekt stymulujący rozwój.” Mecz musi być zatem rozgrywany na poziomie globalnym, rozpoczynając od poziomu lokalnego, tak aby gracze globalni ułatwili ekspansję, przekraczając granice regionalne: jeśli duże firmy znajdą umiejętności, możliwości i zachęty na danym terytorium, jednocześnie MŚP będą miały bardziej bezpośrednie relacje z dużą firmą, a raczej szansę rynkową i kwalifikacje.” Minister regionalny odnosi się do przemysłu 4.0 i cyfryzacji, szczególnych zdolności Avio Aero, a także szans rozwoju powiązanych z nim gałęzi przemysłu, które się wokół niego znajdują.